Proti Anastasi i msza rezurekcyjna
Mało kto wie, że obchody Anastasi zaczynają się w Wielką Sobotę rano Nieszporami, które nazywają się Proti Anastasi (γρ. Πρώτη Ανάσταση). Jest to nabożeństwo niezwykłe, podczas którego wierni hałasują, tłuką krzesłami, huśtają żyrandole, a wszystko to ma naśladować trzęsienie ziemi wywołane otwarciem się grobu Chrystusa. Chrystus jest jeszcze w grobie, ale grób jest już otwarty. Jest to początek święta, którego zakończenie ma miejsce o północy z Soboty na Niedzielę.
Wieczorem w Wielką Sobotę wierni zbierają się w kościołach na najważniejszy moment wschodniej
Wielkanocy, czyli na mszę rezurekcyjną zwaną Anastasi (gr. Ανάσταση). W trakcie tej mszy ma miejsce najbardziej oczekiwany moment, czyli zapalenie świecy rezurekcyjnej, której święte światło przywożone jest corocznie z Jerozolimy. Na tę chwilę gasną w świątyni wszystkie światła, a kapłan zapala Paschał, po czym przekazuje ten ogień do wiernych. Następnie ogień przekazywany jest dalej, gdyż każdy odpala ogień od świecy sąsiada, pozdrawiając się słowami: Christos Anesti (Χριστός Ανέστη!), czyli Chrystus zmartwychwstał. Należy wówczas odpowiedzieć Alithos Anesti (Αληθώς ανέστη!), co znaczy tyle co, Zaprawdę zmartwychwstał. Tradycyjnie, co czynią przeważnie starsi ludzie, można również odpowiedzieć Alithos o Kyrios (Αληθώς ο Κύριος).
Wszyscy się cieszą, odpalają fajerwerki, flary i podsycają ogniska, zapada ogólna radość i entuzjazm.
Następnie wszyscy rozchodzą się, zanosząc do swych domów święty ogień, którym na futrynie drzwi znaczą sadzą znak krzyża, na znak boskiej opieki i łaski. Co poniektórzy zostawiają ogień, w wiecznej lampce, przed domowym ołtarzykiem, gdzie płonie niezmiennie cały rok. A potem już można świętować 🙂
Χριστός Aνέστη!
