Wenus z Milo
Wenus z Milo, a właściwie Afrodyta z Milo (gr. Aφροδίτη της Μήλου), to marmurowa rzeźba z okresu hellenistycznego, datowana na ok. 150–50 r. p.n.e. Dwumetrowa rzeźba kobiety, wykonana w marmurze z wyspy Paros, była prawdopodobnie dziełem anonimowego twórcy ze szkoły rodyjskiej.
Rzeźba została znaleziona na obszarach wiejskich Milos, wiosną 1820 roku. Posąg zakupił w imieniu francuskiego ambasadora w Turcji, Markiza de Riviere, kupił francuski żeglarz Jules Dumont d’Urville. Markiz de Riviere sprezentował Wenus Ludwikowi XVIII. Od 1821 posąg znajduje się we francuskim Luwrze, stając się jednym z najważniejszych jego zabytków.
Rzeźby Parthenonu
Fryz okalający Partenon miał długość 160 metrów, wysokość 1,02 metra i grubość 0,6 metra. Na 115 kamieniach znajdowało się około 378 form ludzkich i boskich, a także ponad 200 zwierząt, głównie koni. Grupy jezdnych i wozów pokrywają większość fryzu. Są tam też procesje ofiarne, wraz ze zwierzętami i grupami mężczyzn i kobiet niosących święte przybory i ofiary rytualne.
Z fryzu do dzisiaj zachowało się 50 metrów, które oglądać można w Muzeum Akropolu, 80 metrów fryzu znajduje się w Muzeum Brytyjskim, kamień w Luwrze, a inne fragmenty są rozproszone w muzeach w Palermo, Watykanie, Würzburgu, Wiedniu, Monachium i w Kopenhadze.
Nike z Samotraki
Posąg Nike z Samotraki to marmurowa rzeźba z okresu hellenistycznego znaleziona w sanktuarium Wielkich Bogów w Samotraki w 1863 roku. Przedstawia boginię zwycięstwa, kobietę ze skrzydłami. Jej twórcą był prawdopodobnie Pytokritos z Rodos.
Rzeźba jest eksponowana w Muzeum w Luwrze od 1884 roku.
Wielki Ołtarz Zeusa
Wzniesiono go na środku dziedzińca na drugim tarasie pergameńskiego akropolu, w Azji Mniejszej, dzięki czemu można było go podziwiać ze wszystkich stron. Ołtarz miał kształt prostokątnej budowli, o wymiarach 36,4 × 34,2 m, z dwoma wysuniętymi bocznymi skrzydłami, między którymi biegły monumentalne schody o szerokości 20 m. Stopnie schodów zamykały także boki skrzydeł ołtarza. Powyżej ponad 5-metrowego cokołu, znajdował się fryz, ponad dwumetrowej wysokości i długości 120 metrów. Przedstawione na nim były sceny Gigantomachii, czyli walki bogów olimpijskich z gigantami. Na ścianie wschodniej uwieczniono bogów olimpijskich (Zeus, Atena, Artemida, Leto, Ares, Hera, Apollo); na zachodniej – bogów ziemi i morza (Amfitryta, Nereus, Doris, Tryton, Tetyda), a na południowej – bogów światła (Helios, Eos, Selene). Nad nim umieszczony był szereg 12 kolumn porządku jońskiego. Właściwy ołtarz ofiarny znajdował się wewnątrz tego dziedzińca.
Podczas wykopalisk prowadzonych przez niemiecką ekspedycję archeologiczną w latach 1878-1880, odkryto płyty pokryte płaskorzeźbami. Elementy ołtarza zostały przewiezione do Berlina, gdzie zostały zrekonstruowane. Obecnie Ołtarz można oglądać w Muzeum Pergamońskim w Berlinie.
Ranna Amazonka
Płaskorzeźba Ranna Amazonka datowana na IV wiek p.n.e. została odnaleziona podczas austriackich wykopalisk w Efezie i obecnie znajduje się z Muzeum Historii Sztuki w Wiedniu. Wykonana jest w marmurze o wymiarach 65,5 cm na 87,5 centymetra. Po wydobyciu stała się prezentem dla cesarza Franciszka Józefa, a następnie, w 1911 roku trafiła do kolekcji muzealnej.
Posąg Afrodyty
Posąg Afrodyty znany też jako Wenus Taurida, od pałacu Taurydów, gdzie była przechowywana od końca XVIII wieku do połowy XIX wieku, obecnie znajduje się w Państwowym Muzeum Ermitażu w Sankt Petersburgu. Posąg ten wykonany z marmuru ukazuje boginię wyłaniająca się z kąpieli. Rzeźba o naturalnej wielkości, 1,67 cm wysokości, nie posiada rąk, które utracone zostały jeszcze w starożytności. Poza tym jest kompletna.
Najprawdopodobniej jest to oryginalna rzeźba ateńskiego rzeźbiarza Praksytelesa z III lub z II wieku p.n.e. Rzeźbiarz prawdopodobnie czerpał inspirację z posągu Afrodyty Cnidusa. Posąg został przekazany przez papieża Klemensa XI Piotrowi I w Rzymie w 1718 r. Od 1720 roku, po przedłużających się negocjacjach dyplomatycznych, była to pierwsza klasyczna rzeźba, którą można było zobaczyć w Rosji.
Dyskobol
Rzeźba wykonana została przez rzeźbiarza Myrona w V w. p.n.e. Przedstawia ona atletę w momencie, tuż przez rzuceniem dysku. Autentyczna rzeźba nie zachowała się do naszych czasów. Kopia posągu znajduje się w Muzeum Watykańskim.
Grupa Laokoona
Starożytna rzeźba powstała w I wieku p.n.e. na Rodos, przez trzech artystów rzeźbiarzy: Agesandra, Atenodora i Polydora. Dzieło przedstawia historię Laokoona i jego synów, zabitych przez węże morskie, opisaną w II księdze Eneidy.
Czas powstania oryginalnej rzeźby przyjmuje się na lata od 160 p.n.e. do roku 20 p.n.e. Znaki z Lindos i Rodos, umieszczone na rzeźbie pozwalały zawęzić ten czas do okresu od 42 do 20 roku p.n.e.
Rzeźba została odkryta przypadkowo 14 stycznia 1506 podczas prac w należącej do Felice Fredi winnicy, położonej koło Sette Saie na Eskwilinie. Nie jest pewne czy rzeźba jest oryginałem, czy też zgrabną kopią. Rzeźbę odkupił papież Juliusz II i umieścił ją w Ogrodzie Belwederskim, gdzie pozostawała do 1799 roku, kiedy to Napoleon Bonaparte, po podboju Włoch, sprowadził rzeźbę do Paryża. Po upadku Napoleona, w 1816 roku, Brytyjczycy zwrócili ją do Watykanu, gdzie można ja podziwiać w Muzeum Watykańskim.
Jeżeli chcielibyście uzupełnić tę listę o inne antyczne greckie zabytki, to wpisujcie je w komentarzach 🙂
Najbardziej fascynuje mnie przeniesienie ołtarza. Rzeźba jest trochę łatwiejsza w transporcie 😉
Ekspedycja archeologiczna kierowana przez niemieckiego inżyniera Carla Humanna odkryła płaskorzeźby z Ołtarza Zeusa, które były wmurowane w bizantyjskie mury. Po ich odkryciu rozpoczęto starania o pieniądze na ich wydobycie oraz zgodę rządu tureckiego. Ostatecznie w 1878 roku znaleziska zostały wydobyte, w kawałkach i za zgodą rządu tureckiego wywiezione do Berlina, gdzie odtworzono Ołtarz w jego pierwotnej formie. Ciekawostką jest to, że przywiezienie Ołtarza stało się pretekstem do utworzenie Muzeum Pergamońskiego.
Jak się okazuje transport nie był taki straszny 😉