Od najdawniejszych czasów, granat uznawany był za symbol życia, regeneracji i małżeństwa. Związany ściśle z greckim mitem o Demeter i Persefonie. Córka Demeter, Persefona została porwana przez władcę podziemnego świata. Z tego powodu jej matka, bogini rolnictwa i wiosny, pogrążyła się w rozpaczy. Demeter błagała o powrót córki i niemal udało się jej tego dokonać. Gdy Persefona miała już wracać do matki, Hades dał jej w darze owoc granatu, który ona nieopatrznie nagryzła i zjadła jego nasiona, symbol małżeństwa. Tym samym związała swój los z Hadesem, do którego musiała powracać na część roku. Dlatego owoc granatu w starożytności symbolizował życie i odrodzenie.
Granat – miłość i płodność
Granaty, jako symbol płodności, były ważnym elementem w kulcie Demeter. W październiku odbywał się festiwal płodności, który trwał trzy dni i w którym uczestniczyły jedynie kobiety. Ostatniego dnia festiwalu, jedzenie nasion granatu był ważną częścią rytuałów. Natomiast kapłani Demeter nosili podczas misteriów wieńce z gałązek granatu.
Drzewo granatu kojarzono także z Afrodytą. Według jednego z mitów Afrodyta otrzymała nasiona granatu z Olimpu i posadziła je najpierw na wyspie Cypr, skąd rozpowszechniły się szeroko wraz z kultem bogini miłości.
Do dzisiaj w Grecji, owoc granatu uznawany jest za symbol szczęścia, dobrobytu i płodności. Jednym ze zwyczajów jest podawanie go nowożeńcom, którzy rzucają na podłogę granat i rozgniatają go. Miało to wróżyć powodzenie, obfitość i liczne potomstwo.
Granat na Nowy Rok
W wielu kulturach granaty symbolizują przyjaźń, lojalność, niewinność, czystość, sukces i siłę lub naturę i płodność, ale w Grecji rozbicie granatu w sylwestra to tradycyjny zwyczaj o innym znaczeniu. Tradycja głosi, że na kilka minut przed północą 31 grudnia każdego roku rodzina wyłącza światło, a dom pozostaje ciemny. Oznacza to pożegnanie z kończącym się rokiem. Gdy zegar wybija północ, zapalają się wszystkie światła i właściciel domu rzuca granatem. Owoce muszą toczyć się po podłodze, aż pękną i ujawnią się czerwone nasiona. Im więcej rozrzuconych nasion, tym szczęśliwszy i pomyślniejszy będzie rok. Mówi się, że rozbicie granatu sprawia, że złe duchy uciekają z domu i przynoszą szczęście, dobre zdrowie,długowieczność, a przede wszystkim lepsze życie z pozytywną energią.
W wielu regionach Grecji celebrowane są nadal stare, tradycyjne zwyczaje. Jednym z takich zwyczajów jest dobra wróżba, rzucenie o ziemię granatu przez przekraczającego próg w Nowym Roku gościa. Gościem może być krewny, sąsiad lub przyjaciel. Osoba ta niesie posłanie powodzenia i szczęścia przez cały Nowy Rok, dlatego powinna to być osoba życzliwa i szczęśliwa. Chętnie widzi się jako pierwsze przekraczające róg małe dziecko.
Grecy nie byliby sobą gdyby nie próbowali nagiąć zwyczaju na swoją stronę i przyczynić się do własnego szczęścia. Dlatego często, więc wysyła się najmłodszego członka rodziny tuż przed końcem starego roku, by wrócił już w nowym. Niekiedy zdarza się, że sam gospodarz bierze na siebie ten obowiązek i wychodzi z domu przed północą, by wrócić do domu tuż po Nowym Roku. I tutaj wkracza do akcji owoc granatu, który trzeba wrzucić przez próg domu, tak by nasionka rozsypały się po podłodze, co zapewnia to dobrą wróżbę dla domu i jego mieszkańców. Następnie należy przekroczyć próg domu, koniecznie prawą nogą.
Granat w kuchni
Owoc granatu (gr. το ρόδι) ma szersze zastosowanie w obrzędowości Greków, niż w ich kuchni. Wprawdzie często bywa składnikiem dania, koliwa (κόλυβα) które przygotowywane jest na uroczystości pogrzebowe. Danie to wykonuje się z całych ziaren, pszenicy, orzechów, rodzynek i właśnie pestek granatu. Dlatego, że uznawane są one za symbol odrodzenia. Ponadto można z nich przygotować smaczny likier lub pestki granatu dodawać do sałatek.
Ciekawostki na temat granatu
Czy wiecie, że owoce granatu przez wieki miało nietypowe zastosowania. Już w antyku używano skórek z granatu w garbarstwie i medycynie. Natomiast ich szkarłatny sok był często używany jako atrament. Kto poplamił się sokiem z tych owoców, ten wie, że ciężko schodzi on z tkanin.
Granaty mają długi termin przydatności do spożycia, dlatego były przewożone w dalekie podróże jako źródło wody i zapas pożywienia. Do dzisiaj można je długo przechowywać, magazynować oraz przewozić na długie odległości.
Warto bliżej zapoznać się z granatami, nie tylko od święta i nie tylko jako ciekawostkę. Sama mam zamiar, w ramach postanowień noworocznych wprowadzić więcej owoców granatu do domowej kuchni.
Dla pomyślności i dla zdrowia 🙂
Dla chętnych galeria pokazująca etapy rozwoju owoców granatu:
