Historia wyspy Rodos sięga czasów archaicznych i jest przebogata. Według niektórych ma nawet mitologiczne korzenie.
Mit o powstaniu wyspy mówi, że gdy Zeus zwyciężył Gigantów, postanowił podzielić ziemię pomiędzy olimpijskich bogów. Podczas podziału Helios, bóg słońca był nieobecny i nikt nie pamiętał, aby uwzględnić go w losowaniu, dlatego nie otrzymał nic. Kiedy powrócił na Olimp zażądał swojej części, lecz Zeus nie chciał zgodzić się na ponowne losowanie. Wówczas Helios poprosił by ziemia, która wyrośnie z morza przypadła jemu. Następnego ranka z dna morskiego wyłoniła się Rodos, którą Helios otoczył opieką, skąpał we własnym blasku i uczynił najpiękniejszą wyspą na Morzu Egejskim.
Historia wyspy Rodos
Tyle bajek… A co mówi o wyspie historia? Historia wyspy sięga czasów epoki kamiennej, gdyż z takiego okresu wydobyto kamienne artefakty oraz odnaleziono skamieniałe ślady kości słoni karłowatych. Odkryć tych dokonano w jaskini Erimokastro w Kalithies, w północno-wschodniej części wyspy.
Era prehistoryczna i mykeńska
Z okresu neolitu pochodzą znalezione w jaskiniach Koumelos koło Archangelos oraz jaskini Agios Georgos w Kalithies, narzędzia kamienne, fragmenty ceramiki oraz kości zwierząt. Najstarsze ślady osadnictwa na wyspie pochodzą z około 5000 roku p.n.e. Natomiast najstarsza odnaleziona neolityczna osada, datowana na 2400 r. p.n.e. jest położona w rejonie Kremastis. Najstarszą mykeńską osadą na wyspie jest datowana na XV wiek przed naszą erą, Achaja, położona w obszarze Ialyssos. Z tego okresu pochodzą takie znaleziska jak broń, naczynia, narzędzia codziennego użytku oraz biżuteria. Przedmioty te można oglądać w Muzeum Archeologicznym w Rodos.
Dorowie
Około 1600 r.p.n.e. władali nią Minojczycy, a dwa wieki później Achajowie. Po nich około 1100 r. władzę przejęli Dorowie. To oni założyli trzy pierwsze miasta: Lindos, Kamiros i Ialyssos.W obawie przed atakami ze wschodu, trzej ojcowie, założyciele – gminy Ialyssos, Kamiros i Lindos – położyli w roku 408 p.n.e. kamień węgielny pod budowę miasta na północy wyspy.
Plan miasta został oparty na siatce hippodamejskiej, którą opracował Hippodamos z Miletu. W centralnej części miasta lokowano agorę oraz akropol. Ulice krzyżowały się pod kątem prostym, tworząc geometryczną i regularną siatkę.
Miasto wkrótce zaczęło przewyższać swoim znaczeniem inne osady na wyspie. Trzy następujące po sobie wieki, to złoty okres Rodos. Handel morski oraz mądre rządy zapewniły miastu dostatek i spokój. Symbolem miasta stał się Kolos rodyjski – ogromnych rozmiarów posąg boga Słońca, Heliosa, który wskazywał statkom drogę do portu w Rodos. Kolos, uznawany za jeden z siedmiu cudów starożytnego świata stworzony został, przez Charesa, rzeźbiarza z Lindos. Jego budowa trwała 12 lat i została zakończona w 282 roku p.n.e. Posąg powaliło dopiero silne trzęsienie ziemi w 226 r. p.n.e.
Rodos był też ośrodkiem kulturalnym i sportowym. To właśnie tutaj miał się odbyć słynny pojedynek dwóch greckich malarzy Apellesa i Protogenesa, po którym Protogenes uznał się za pokonanego. Na Rodos powstały słynne rzeźby: Nike z Samotraki, Grupa Laokoona czy Śpiący Eros.
Najsłynniejszym pięściarzem starożytnym był Diagoras z Rodos, zwycięzca olimpijski w 464 r. p.n.e. Do dnia dzisiejszego jego imię nosi nie tylko miejscowa drużyna piłki nożnej, lecz również port lotniczy oraz najstarszy z promów linii Blue Star Ferries.
Czasy rzymskie i bizantyjskie
W 164 r. p.n.e. na mocy traktatu pokojowego, władzę nad Dodekanezem przejmują Rzymianie. Przez ponad sto lat dawało to wyspie spokój i warunki do rozwoju. Jednak wraz ze śmiercią Juliusza Cezara, skończył się pokój we wzajemnych relacjach.. Wówczas to Kasjusz najechał i splądrował Rodos.
W pierwszym wieku n.e. na wyspę przybywają apostołowie, kładąc podwaliny pod religię chrześcijańską. W 57 r. n.e. na Rodos przypływa św. Paweł, w drodze powrotnej z trzeciej wyprawy misyjnej i szerzy wiarę chrześcijańską. Zgodnie z tradycją przybił do brzegu w Lindos, do małej zatoczki, którą nazywają dzisiaj Agiou Pavlos. Stoi tam teraz mała kapliczka. Tradycja mówi też, że Apostoł Paweł przywiózł ze sobą jednego z siedmiu diakonów, Prochora, i ustanowił go biskupem wyspy. Źródła historyczne poświadczają, że już w II wieku na Rodos urzędował biskup, a w I Soborze Powszechnym w 325 roku brał udział biskup Rodos Eufrozynios.
Podczas wczesnego okresu chrześcijańskiego (330-650 n.e.), Rodos był częścią Imperium Rzymskiego. W 672 roku po raz pierwszy wyspę zajęli Arabowie. Lata 641-668 to lata panowania Arabów na wyspie. W 1082 roku, w Lindos, wenecjanie założyli osadę handlową, a następnie przejęli kontrolę na Rodos. Osiem lat później, w 1090 roku Rodos zostało zajęte przez Turków i odbite przez bizantyjskiego cesarza Aleksego I w czasie I krucjaty. Następnie, w roku 1261, wyspa wróciła do Bizancjum, ale wkrótce po tym, za sprawą genueńskich piratów, dostała się w ręce krzyżowców. Została sprzedana rycerzom i stanowiła ich siedzibę. W 1309 roku, po przejęciu wyspy przez zakon joannitów, skończyła się na niej era panowania Cesarstwa Bizantyjskiego.
Historia wyspy w okresie panowania joannitów
W latach 1309-1522, kiedy na wyspie panowali joannici, miasto odzyskało splendor. Rycerze budowali, bowiem liczne zamki i fortyfikowali miasto. Szpital, pałac i kilka kościołów były jednymi z wielu budynków publicznych wzniesionych w tym okresie. Budynki te są godnymi uwagi przykładami architektury gotyckiej i renesansowej. Pomimo działań wojennych z Imperium Osmańskiego, handel morski kwitł i był źródłem bogactwa miasta.Większość ulic średniowiecznego miasta zbiegło się z ulicami miasta starożytnego, zachowując podział miasta na dwie części.
Część północna zawierała Pałac Wielkiego Mistrza, katedrę katolicką i siedzibę katolickiego biskupa, domy rycerzy, szpital itp. Południowa część to obszar, w którym żyli świeccy, kupcy, oraz stały budynki publiczne. W latach 1498-99 na wyspie wybuchła zaraza, która zdziesiątkowała ludność.
Historia wyspy za czasów osmańkich
Na początku 1523 roku stolicę wyspy zdobył Sulejman Wspaniały po 6-miesięcznym oblężeniu. 1 stycznia 1523 roku na statki wsiedli pokonani rycerze, którzy przenieśli się na Maltę. Również wielu Greków zdecydowało się na wyjazd z wyspy. Liczy się, że wraz z rycerzami wyspę opuściło prawie 4000 Greków. Od tego czasu Rodos przez czterysta lat było częścią imperium osmańskiego. Wraz z upadkiem chrześcijaństwa zmieniło się oblicze miasta. Kościoły zamieniono na meczety, a wieże kościelne w minarety.
Pojawił się nowy styl w architekturze. 
Zbudowano również nowe budynki: meczety, łaźnie publiczne i rezydencje dla nowych władców. W epoce panowania osmańskiego Rodos stracił swój międzynarodowy charakter.
Grecy musieli opuścić swoje domy w otoczonej murami części miasta Rodos. Mogli tam tylko wchodzić w ciągu dnia, do pracy. Poza miastem wyspę zamieszkiwała ludność grecka. Rodos stało się stolicą tureckiej prowincji Santzaki (gr. Σαντζάκι της Ρόδου), obejmującej Sporady Południowe.
Historia najnowsza
W latach 1911-1912 trwała wojna włosko-turecka, której koniec spowodował przekazanie Włochom części Dodekanezu wraz z wyspą Rodos. To im wyspa zawdzięcza odbudowę i rekonstrukcję Starówki. Włosi rozbudowali również infrastrukturę (drogi, elektryczność, port, itd.) oraz nowe miasto . Wprowadzili nowy plan miejski, przepisy budowlane i pobudowali wiele nowych budynków publicznych i prywatnych.
Władzę Włoch nad Rodos usankcjonował Traktat w Lozannie w 1923 roku, na podstawie którego nastąpiła również wymiana ludności między Turcją a Grecją..
W 1943 roku, po upadku Mussoliniego, Włosi poddali się aliantom, a na wyspie powstały konflikty, które przerodziły się w zacięte walki. Ostatecznie władzę na wyspie przejęli okupanci niemieccy. W latach 1943-45 Niemcy zamordowali około 2 tys. żyjących dotąd na wyspie Żydów.
8 maja 1945 roku, po bezwarunkowej kapitulacji Niemiec podpisanej na pobliskiej wyspie Symi, siły zbrojne Wielkiej Brytanii wyzwoliły wyspę Rodos i rozpoczęły pomoc żywnościową dla mieszkańców.
Na mocy pokoju paryskiego z dnia 28 października 1947 roku, Rodos i cały Dodekanez został przekazany Grecji. Uroczystość przekazania przez władze brytyjskie miały miejsce w dniu 31 marca 1947 roku. Oficjalna ceremonia integracji odbyła się w dniu 7 marca 1948 roku i data ta odtąd jest na Rodos obchodzona, jako oficjalne święto.
W 1957 roku, nowy plan miasta został zatwierdzony dekretem w 1960 roku i całe średniowieczne miasto zostało wyznaczone przez Ministerstwo Kultury jako „chroniony pomnik”. W 1988 roku, Stare Miasto Rodos wpisano na listę Światowego Dziedzictwa UNESCO. Od 1948 roku historia wyspy Rodos jest zbieżna z historią całego państwa greckiego.
