Historia wyspy

Mit o powstaniu wyspy mówi, że gdy Zeus zwyciężył Gigantów, postanowił podzielić ziemię pomiędzy olimpijskich bogów. Podczas podziału Helios, bóg słońca był nieobecny i nikt nie pamiętał, aby uwzględnić go w losowaniu, dlatego nie otrzymał nic.
Kiedy powrócił na Olimp zażądał swojej części, lecz Zeus nie chciał zgodzić się na ponowne losowanie. Wówczas Helios poprosił by ziemia, która wyrośnie z morza jemu przypadła.
Następnego ranka z dna morskiego wyłoniła się Rodos, którą Helios otoczył opieką, skąpał we własnym blasku i uczynił najpiękniejszą wyspą na Morzu Egejskim.

Tyle bajek… A co mówi o wyspie historia? O tym poniżej…

Historia wyspy Rodos

Najstarsze ślady osadnictwa na wyspie pochodzą z późnej epoki brązu, zaś najstarsza osada datowana jest na XV wiek przed naszą erą. Około 1600 r.p.n.e. władali nią Minojczycy, a dwa wieki później Achajowie. Po nich około 1100 r. władzę przejęli Dorowie. To oni założyli trzy pierwsze miasta: Lindos, Kamiros i Ialyssos.
W obawie przed atakami ze wschodu, trzej ojcowie, założyciele – gminy Ialyssos, Kamiros i Lindos – położyli w roku 408 p.n.e. kamień węgielny pod budowę miasta na północy wyspy.
Plan miasta został oparty na siatce hippodamejskiej, którą opracował Hippodamos z Miletu. W centralnej części miasta lokowano agorę oraz akropol. Ulice krzyżowały się pod kątem prostym, tworząc geometryczną i regularną siatkę.

Miasto wkrótce zaczęło przewyższać swoim znaczeniem inne osady na wyspie. Trzy następujące po sobie wieki, to złoty okres Rodos. Handel morski oraz mądre rządy zapewniły miastu dostatek i spokój.
Symbolem miasta stał się Kolos rodyjski – ogromnych rozmiarów posąg boga Słońca, Heliosa, który wskazywał statkom drogę do portu w Rodos. Kolos, uznawany za jeden z siedmiu cudów starożytnego świata stworzony został, przez Charesa, rzeźbiarza z Lindos. Jego budowa trwała 12 lat i została zakończona w 282 roku p.n.e. Posąg powaliło dopiero silne trzęsienie ziemi w 226 r. p.n.e.
Rodos był też ośrodkiem kulturalnym i sportowym. To właśnie tutaj miał się odbyć słynny pojedynek dwóch greckich malarzy Apellesa i Protogenesa, po którym Protogenes uznał się za pokonanego.
Na Rodos powstały słynne rzeźby: Nike z Samotraki, Grupa Laokoona czy Śpiący Eros.
Najsłynniejszym pięściarzem starożytnym był Diagoras z Rodos, zwycięzca olimpijski w 464 r. p.n.e. Do dnia dzisiejszego jego imię nosi nie tylko miejscowa drużyna piłki nożnej, lecz również port lotniczy oraz najstarszy z promów linii Blue Star Ferries.
W 164 r. p.n.e. na mocy traktatu pokojowego, władzę nad Dodekanezem przejmują Rzymianie. Przez ponad sto lat dawało to wyspie spokój i warunki do rozwoju. Jednak wraz ze śmiercią Juliusza Cezara, skończył się pokój we wzajemnych relacjach.. Wówczas to Kasjusz najechał i splądrował Rodos.

W pierwszym wieku n.e. na wyspę przybywają apostołowie, kładąc podwaliny pod religię chrześcijańską. W 57 r. n.e. na Rodos przypływa św. Paweł, w drodze powrotnej z trzeciej wyprawy misyjnej i szerzy wiarę chrześcijańską. Zgodnie z tradycją przybił do brzegu w Lindos, do małej zatoczki, którą nazywają dzisiaj Agiou Pavlos. Stoi tam teraz mała kapliczka. Tradycja mówi też, że Apostoł Paweł przywiózł ze sobą jednego z siedmiu diakonów, Prochora, i ustanowił go biskupem wyspy. Źródła historyczne poświadczają, że już w II wieku na Rodos urzędował biskup, a w I Soborze Powszechnym w 325 roku brał udział biskup Rodos Eufrozynios.
Podczas wczesnego okresu chrześcijańskiego (330-650 n.e.), Rodos był częścią Imperium Rzymskiego. W 672 roku po raz pierwszy wyspę zajęli Arabowie. Lata 641-668 to lata panowania Arabów na wyspie. W 1082 roku, w Lindos, wenecjanie założyli osadę handlową, a następnie przejęli kontrolę na Rodos. W 1090 roku Rodos zostało zajęte przez Turków i odbite przez bizantyjskiego cesarza Aleksego I w czasie I krucjaty.
W roku 1261, wyspa wróciła do Bizancjum, ale wkrótce po tym, za sprawą genueńskich piratów, dostała się w ręce krzyżowców. W efekcie została sprzedana rycerzom i stanowiła ich siedzibę. W 1309 roku, po przejęciu wyspy przez zakon joannitów, skończyła się na niej era panowania Cesarstwa Bizantyjskiego.

W latach 1309-1522, kiedy na wyspie panowali joannici, miasto odzyskało splendor. Rycerze budowali, bowiem liczne zamki i fortyfikowali miasto. Szpital, pałac i kilka kościołów były jednymi z wielu budynków publicznych wzniesionych w tym okresie. Budynki te są godnymi uwagi przykładami architektury gotyckiej i renesansowej. Pomimo działań wojennych z Imperium Osmańskiego, handel morski kwitł i był źródłem bogactwa miasta.
Większość ulic średniowiecznego miasta zbiegło się z ulicami miasta starożytnego, zachowując podział miasta na dwie części.
Część północna zawierała Pałac Wielkiego Mistrza, katedrę katolicką i siedzibę katolickiego biskupa, domy rycerzy, szpital itp. Południowa część to obszar, w którym żyli świeccy, kupcy, oraz stały budynki publiczne.
W latach 1498-99 na wyspie wybuchła zaraza, która zdziesiątkowała ludność.

Na początku 1523 roku stolicę wyspy zdobył Sulejman Wspaniały po 6-miesięcznym oblężeniu. Od tego czasu Rodos przez czterysta lat było częścią imperium osmańskiego.
Wraz z upadkiem chrześcijaństwa zmieniło się oblicze miasta. Kościoły zamieniono na meczety, a wieże kościelne w minarety. Pojawił się nowy styl w architekturze.

Zbudowano również nowe budynki: meczety, łaźnie publiczne i rezydencje dla nowych władców. W epoce panowania osmańskiego Rodos stracił swój międzynarodowy charakter.

W latach 1911-1912 trwała wojna włosko-turecka, której koniec spowodował przekazanie Włochom części Dodekanezu wraz z wyspą Rodos. To im wyspa zawdzięcza odbudowę i rekonstrukcję Starówki.  Włosi rozbudowali również infrastrukturę (drogi, elektryczność, port, itd.) oraz nowe miasto . Wprowadzili nowy plan miejski, przepisy budowlane i pobudowali wiele nowych budynków publicznych i prywatnych.
Władzę Włoch nad Rodos usankcjonował Traktat w Lozannie w 1923 roku, na podstawie którego nastąpiła również wymiana ludności między Turcją a Grecją..

W 1943 roku, po upadku Mussoliniego, Włosi poddali się aliantom, a na wyspie powstały konflikty, które przerodziły się w zacięte walki.
Ostatecznie władzę na wyspie przejęli okupanci niemieccy. W latach 1943-45 Niemcy zamordowali około 2 tys. żyjących dotąd na wyspie Żydów.
8 maja 1945 roku, po bezwarunkowej kapitulacji Niemiec podpisanej na pobliskiej wyspie Symi, siły zbrojne Wielkiej Brytanii wyzwoliły wyspę Rodos i rozpoczęły pomoc żywnościową dla mieszkańców.
Na mocy pokoju paryskiego z dnia 28 października 1947 roku, Rodos i cały Dodekanez został przekazany Grecji. Uroczystość przekazania przez władze brytyjskie miały miejsce w dniu 31 marca 1947 roku. Oficjalna ceremonia integracji odbyła się w dniu 7 marca 1948 roku i data ta odtąd jest na Rodos obchodzona, jako oficjalne święto.

W 1957 roku, nowy plan miasta został zatwierdzony dekretem w 1960 roku i całe średniowieczne miasto zostało wyznaczone przez Ministerstwo Kultury jako „chroniony pomnik”. W 1988 roku, Stare Miasto Rodos zostało wpisane na listę Światowego Dziedzictwa UNESCO.