Dla wielu osób odwiedzających Grecję, jedynie w okresie letnim, tradycje karnawałowe tego kraju są zwykle nieznane. Z karnawałem kojarzą się, bowiem takie miejsca jak Rio czy Nowy Orlean. Jednak Grecja też bawi się przed Wielkim Postem. W przeciwieństwie do innych miejsc karnawał w Grecji jest specyficzny i jak zwykle związany ściśle z kościelnym kalendarzem.
Wiele nazw karnawału
Karnawał w Grecji nie ma jednej nazwy. Spotkać można swojsko brzmiącą nazwę Karnavali (καρναβάλι), lecz o wiele popularniejsza jest nazwa Apokries (απόκριες). Oznacza ona nic innego, jak powstrzymywanie się od jedzenia mięsa (αποχή από το κρέας). Słowo apokria (αποκριá) początkowo określało zapusty i określało się tak ostatni tydzień przed rozpoczęciem wielkiego postu.
Apokries trwa trzy tygodnie i cztery niedziele i odbywa się w okresie tuż przed 40-dniowym okresem Wielkiego Postu oraz 60 dni przed Wielkanocą.
Karnawał i wszystkie otaczające go zwyczaje mają swoje korzenie w najodleglejszych starożytnych dionizyjskich obrzędach, a nawet w dalszych, zawiązanych z pierwotnymi rytuałami płodności. Jest to czas radości, zabaw i przebieranek oraz zmian w odżywianiu.
Tydzień pierwszy Profoni (Προφωνή)
Pierwszy tydzień bierze swa nazwę od tradycji, według której ogłaszano niegdyś początek Karnawału od górki lub innego wysokiego punktu w danej miejscowości.
Tydzień drugi Kreatini (Κρεατινή)
Tydzień drugi to tydzień mięsny. Zwyczajowo w tym tygodniu bije się świnie. Kulminacja w spożyciu mięsa przypada w Tsiknopempti, czyli Tłusty Czwartek.
Pod koniec drugiego tygodnia w sobotę, zwaną, Psihosavato, spożywa się kolivę. Jest to specjalne danie wykonane z gotowanych całych ziaren pszenicy i ozdobione nasionami granatu, orzechami, rodzynkami, z cukrem pudrem i cynamonem. Danie te zanosi się na groby zmarłych, w jedną z trzech sobót, kiedy wspomina się zmarłych i modli o ich dusze.
Tydzień trzeci Tirofagou (της Τυροφάγου)
Trzeci tydzień karnawału to czas, który miał na celu przygotowanie się do poszczenia poprzez rezygnację z jedzenia mięsa. Stąd też, w tym tygodniu nie jada się już mięsa, zaś codzienne menu skupia się wokół nabiału. Tiropita, galatopita, rizogalo czy galaktoboureko są w tym czasie niemal w każdej kuchni.
Łaskawym okiem patrzy się na wszelki nabiał, szczególnie zaś na sery, których jest niezły wybór. Często ostatnią rzeczą, jaką spożywa się przed Wielkim postem jest jajko. Jest również pierwszym produktem, który zjada się po 40-dniowym poście.
Zakończeniem karnawału i jednocześnie pierwszym dniem Wielkiego Postu jest Czysty Poniedziałek (Καθαρά Δευτέρα), który jest odpowiednikiem naszej Środy Popielcowej.
Nie kojarzy się on z umartwianiem, lecz z kulminacją zabawy. W każdej gminie odbywają się tańce, parady i maskarady. Szczególnie głośna zabawa na Rodos, odbywa się we wsi Archangelos. W kuchni w tym dniu jest nieco inaczej, dominują, bowiem tradycyjne, postne dania. Je się tradycyjny chleb z oliwą, lagana oraz specjalne słodycze.
Jednak nie będę teraz opisywać zakończenia karnawału, w końcu dopiero dzisiaj się zaczyna, więc bawmy się 🙂
Jeżeli ktoś chce to może pooglądać zdjęcia:
