Jedną z najbardziej popularnych tradycji wielkanocnych jest farbowanie jajek. Grecy malują je w Wielki Czwartek, używając tylko jednego koloru – czerwonego. I chociaż zdarza się coraz częściej widzieć wielkanocne jajka w innych barwach, to jednak czerwony nadal króluje. Oczywiście wszystko opiera się o tradycję chrześcijańską. Czerwony kolor to symbol przelanej krwi Chrystusa. Jest to zarazem kolor radości ze Zmartwychwstania. Do dzisiaj w wielu miejscach Grecji w Wielki Czwartek wywiesza się na balkonie lub za oknem czerwoną tkaninę. Zwyczaj ten, pochodzący jeszcze z czasów tureckich, jest znakiem, że tutaj mieszkają chrześcijanie i przygotowują się do Paschy.
Dlaczego czerwony?
Szukając odpowiedzi na pytanie o powód stosowania czerwonego koloru, poznałam kilka, ciekawych historyjek.Według pierwszej z nich Maryja wzięła kosz jaj i dała je strażnikom Syna, prosząc ich, aby traktowali go dobrze. Kiedy jej łzy spadły na jajka, zabarwiły je na czerwono.
Inna historia łączy kolor czerwony z Marią Magdaleną. Przyszła ona do cesarza, informując go o cudzie Zmartwychwstania. Wówczas to cesarz powiedział, że to mało prawdopodobne i jeżeli to prawda, to niech białe skorupki jaj staną się czerwone. Gdy wypowiadał te słowa, jajka zmieniły swą barwę.
Jest i trzecia historia, której bohaterką jest anonimowa kobieta. Była ona sceptycznie nastawiona do wieści o Zmartwychwstaniu i powiedziała, że uwierzy w to dopiero wówczas, gdy jajka, które ma w koszyku, staną się czerwone. I tak się stało.
W sumie nieważna jest geneza barwienia wielkanocnych jajek na czerwono. Ważniejsze jest to, że stały się one symbolem zwycięstwa życia nad śmiercią, radości oraz dobrych wiadomości.
Jajka barwione tradycyjnie w Wielki Czwartek miały podobno cudowne właściwości. Wiele greckich gospodyń, szczególnie tych starszych, zatrzymuje pisanki przez cały rok, aż do następnej Wielkanocy, wierząc, że nie zepsują się przez cały rok.
Zastosowanie wielkanocnego jajka
Jajka barwione tradycyjnie w Wielki Czwartek i spożywa się na Paschę. Wówczas to istnieje zwyczaj stukania się pisankami. Każdy wybiera sobie pisankę i stuka nią o inne jajko. Komu pęknie skorupka, ten odpada, a ze zwycięzcą stuka się kolejna osoba. I ta dalej, aż do momentu, kiedy zostaje już tylko jedno najsilniejsze jajko.
Zwyczaj ten został wprowadzony po raz pierwszy na bizantyjskim dworze Konstantyna Wielkiego i jego matki Heleny. Oficjalna ceremonia odbyła się rankiem w Niedzielę Wielkanocną.
Grecy nie byliby sobą, gdyby i do tego nie dopisali własnej symboliki. Rozbijanie jajek ma wyobrażać rozbijanie kajdan śmierci i powrót do świata żywych.
Czerwone jajka tradycyjnie używa się do ozdabiania nimi wielkanocnego chlebka tsoureki oraz do zapiekania ich z ciastem na koulourakia tzw. avgoulakia.
Jak zabarwić jajka na kolor czerwony?
Technika farbowania jaj zmieniała się z czasem. Dawniej były to głównie barwniki naturalne, obecnie najczęściej chemiczne. Najczęściej stosuje się do tego barwnik, który można kupić w sklepie. Dzięki niemu wielkanocne jajka otrzymują piękny, trwały kolor.
Na 30 ugotowanych jajek, będziemy potrzebować 1 litra wody z octem. W wodzie tej rozpuszczamy barwnik i wkładamy jajka, tak by były ułożone w jednej warstwie. Czekamy 5 do 10 minut, po czym wyciągamy je, a gdy wyschną, smarujemy oliwą.
Chcąc ufarbować wielkanocne jajka na czerwono metodą naturalną, powinniśmy szukać składników w naturze. Tradycyjnie w dawnych czasach w Grecji stosowano buraki i czerwony mak. Na czerwono barwią również łupiny czerwonej cebuli, owoce czarnego bzu, suszone jagody, kora kruszyny, szyszki olchowe oraz kwiaty hibiskusa. Aby wzmocnić naturalny barwnik, należy zakwasić wodę, w której barwimy jajka. Naturalnie cytryną lub octem.
Dla zapracowanych lub tych, którzy nie mają ochoty na zabawę w barwienie jajecznych skorupek, czekają w sklepach kolorowe, pofarbowane jajka. Oczywiście czerwone, bo to przecież jedynie słuszny kolor. Przynajmniej w Grecji.
Καλό Πάσχα!
1 thought on “Dlaczego Grecy farbują wielkanocne jajka na czerwono?”